10 maddede çalışanın yıllık izin hakkı!

İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az 1 yıl çalışmış olanlara yıllık ücretli izin veriliyor. Çalışma yılına ve yaşa göre değişen izin süreleri şöyle:

Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili, genel tatil günleri ve bayram tatilleri izin süresinden sayılmıyor. Örnek: 1 haftalık izne çıkan işçinin 3 günlük izni bayrama denk gelirse, izin 4 gün sayılıyor. İşçi 14 günlük yıllık izne ayrıldığında ise bu süreye 2 gün de hafta tatili rastlayacağından, fiilen 16 gün izin kullanılıyor.

Yıllık ücretli iznini kullanmakta olan işçinin izin süresi içinde ücret karşılığı bir işte çalıştığı anlaşılırsa, bu izin süresi içinde kendisine ödenen ücret işveren tarafından geri alınabilir.

Kullanılmayan izinlerin yanması söz konusu değil. Bu izinler bir sonraki yıl ya da başka bir dönemde kullanılabiliyor. Sözleşme feshi durumunda kendisine veya hak sahiplerine izin parası ödeniyor. İşçi kendi ayrıldığında da aynı şekilde parasını alıyor. Kullanılmayan izin ücretleri çalışırken ödenemiyor.

İşçinin, herhangi bir nedenle işten ayrıldığında hak kazandığı izin sürelerine ilişkin paraları, sözleşmenin sona erdiği tarihteki (son) net veya brüt ücret üzerinden alması gerekiyor. İzin parası alınamazsa önce arabulucuya başvurulmalı. Anlaşma sağlanamazsa yargı yolu açık. Yıllık ücretli izin parasında, diğer işçi alacaklarında olduğu gibi 5 yıllık zamanaşımı uygulanıyor.

1 yıldan 10 yıla kadar (10 yıl dahil) kıdemi olan memurun izni 20 gün, 10 yıldan fazla kıdemi olanların 30 gün. Bir önceki yıldan devreden izin süresinin, mutlaka devrettiği yıl içinde kullanılması gerekiyor. Bu şekilde devreden ve kullanılamayan izin süresi müteakip yıla devredilemiyor.

İster ücretli olsun isterse ücretsiz, yıl içinde alınan mazeret izinleri ya da raporlu olunan süreler işveren tarafından yıllık izin hakkından mahsup edilemiyor.

Esas olan yıllık izinlerin bütün olarak kullandırılması. Yıllık iznin tamamı kullandırılacaksa iznin ne zaman ve şekilde olacağı kararı işverene ait. Ancak işveren yıllık izni parçalara bölmek istiyorsa, işçiden onay almak zorunda. Bu durumda çalışan bölünen iznini, kendisine uyan zamanda kullanma hakkına sahip. Bölündüğünde de iznin bir parçası 10 günden az olamıyor.

Yıllık iznin işyerinin kurulu olduğu yerden başka bir yerde geçirilmesi durumunda, bunun belgelenmesi ve talep edilmesi halinde işveren, işçiye 4 güne kadar yol izni vermek zorunda. Ancak bu izin ücretsiz izin niteliğinde olur. Normalde yasal yıllık izinlerde geçen sürenin ücretini işveren öder. Bu dönemin sigorta primi de yatırılır.

İşveren iş akdini feshederken ihbar tazminatı ödememek için ihbar süresi kadar önceden bildirim yapıyor. Bu süre, 6 aydan az çalışan işçi için 2 hafta, 6 aydan 1.5 yıla kadar olan işçi için 4 hafta, 1.5 yıldan üç yıla kadar olan işçi için 6 hafta, 3 yıldan fazla olan işçi için 8 haftadır. İhbar süresince günde 2 saatten az olmamak üzere iş arama izni de verilmeli. İhbar süresi ve iş arama izinleri yıllık izinden düşülemiyor.