Tayland’da yapılacak Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) zirvesi öncesi konuşan Macron, denizaltı anlaşması ile Avustralya’nın “özgürlük ve egemenlik” elde etmesine destek olduklarını belirtti.
Macron, sanayi alanında Avustralya’da denizaltı filosu üretimi yapılmasına yardımcı olacak bir iş birliği sağladıklarına dikkati çekti.
Söz konusu iş birliğinin Avustralya’ya egemenlik sağladığını vurgulayan Macron, denizaltı filosunun Avustralya’nın elinde bulunacağını ve nükleer güç içermeyeceği için Çin’e herhangi bir tehdit olmayacağını aktardı.
Macron, Morrison döneminde, şimdiki hükümetin tercihlerinin aksine politikalar izlenerek Çin ile nükleer çatışma riski oluşturacak tercihler yapıldığını hatırlattı. Morrison’ı bu tercihi sebebiyle suçlayan Macron, o dönemde Avustralya’nın kendi bünyesinde üretim ve bakım yapamayacağı bir denizaltı filosu kurmaya çalıştığına işaret etti.
Cumhurbaşkanı Macron’un ifadeleri, Avustralya Başbakanı Anthony Albanese ile Endonezya’da yapılan G20 zirvesi kapsamındaki görüşmesinin ardından geldi.
Öte yandan, Fransız basınına göre, Macron, Bangkok’ta yaptığı açıklamada, Avustralya’yla konvansiyonel denizaltı satışına ilişkin iş birliği teklifinin hala masada olduğunu söyledi.
Macron, Avustralyalıların şu an için bu konudaki stratejilerini değiştirmeye karar vermediğine dikkat çekerek, bu aşamada Canberra yönetiminin önünde iki seçenek bulunduğunu, bunların denizaltıları kendi üretmesi veya nükleer denizaltılara yönelmesi olduğunu ifade etti.
Dışarıya nükleer denizaltı satmayacaklarını, bunun konvansiyonelle sınırlı olacağını belirten Macron, “Böyle bir stratejimiz hiçbir zaman olmadı.” ifadesini kullandı.
Macron, Fransa’nın Avustralya’ya sunduğu çözümün bu ülkenin hürriyet ve egemenliğini garanti ettiğini savundu.
Avustralya, ABD ve İngiltere arasındaki AUKUS anlaşması
Avustralya, 2016’da Fransız Naval Group ile imzaladığı 12 geleneksel dizel elektrikli denizaltının yapımını öngören 90 milyar Avustralya doları (yaklaşık 67,5 milyar ABD doları) tutarındaki sözleşmeyi Eylül 2021’de iptal etmiş, İngiltere ve ABD ile AUKUS olarak bilinen savunma anlaşmasını imzalamıştı.
Sözleşmenin iptali Fransa ile Avustralya arasında krize yol açmış, Fransa AUKUS’a tepki olarak Canberra ve Washington büyükelçilerini geri çekmişti.
Dönemin Avustralya Başbakanı Scott Morrison, anlaşmanın iptali hakkında Avustralya’nın Fransa’yı önceden bilgilendirdiğini belirtmişti. Macron ise Morrison’un yalan söylediğini iddia etmişti.
Macron ile Morrison’ın farklı mecralar vasıtasıyla dolaylı olarak birbirine cevap verdikleri “söz düellosu”, ulusal ve uluslararası medyalara yansımıştı.
Avustralya hükumetinin, geçen yıl 12 geleneksel dizel elektrikli denizaltının yapımı için 90 milyar dolarlık sözleşmeyi feshetmesinin ardından, birkaç hafta önce Fransız gemi inşa şirketi Naval Group’a 835 milyon dolar tazminat ödeyeceği açıklanmıştı.
Paris’te 1 Temmuz’da bir araya gelen Macron ve Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, AUKUS anlaşmasının gerdiği ilişkileri düzeltmek üzere “iki ülke ilişkilerinde yeni bir sayfa açma isteklerini” açıklamıştı.