İspanya’nın başkenti Madrid’de düzenlenen NATO Parlamenterler Asamblesi (NATO-PA) 68. Genel Kurulunda konuşma yapan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, İstanbul’da geçen hafta yaşanan “vahşi terör saldırısını” kınadı.
Stoltenberg, NATO Parlamenter Asamblesi Türk Grubu Başkanı ve AK Parti Rize Milletvekili Osman Aşkın Bak’ın Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması’nın süresinin uzatılmasıyla ilgili Genel Kurulda yönelttiği bir soruya, “Türkiye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, tahıl koridoru anlaşmasının uzatılmasında, esir değiş tokuşlarında çok kilit ve önemli bir rol oynadı. Türkiye NATO’nun önemli ve etkili bir üyesi. Türkiye terörizme karşı mücadelede de çok güçlü bir NATO ülkesidir. Geçen hafta İstanbul’da vahşi bir terör saldırısı oldu. Bunu da kınıyoruz.” yanıtını verdi.
Finlandiya ve İsveç’in NATO üyelik süreçlerine de değinen Stoltenberg, “Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliklerinin ülke meclislerinde onaylanma sürecinin sona erdirilmesinin zamanı geldi. Bu ülkeler, terörizmle mücadelesinde gelecekte de Türkiye ile en yakın şekilde çalışmaya devam edeceklerdir. Finlandiya ve İsveç, NATO’ya üyelik süreçlerinde Türkiye ile imzaladıkları memorandumun gerekliliklerini yerine getirdi. Bu süreç artık tamamlanmalı.” dedi.
Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya üyelik süreçlerinin başvuru anından bu yana çok hızlı şekilde işlediğini vurgulayan Stoltenberg, şöyle devam etti:
“Bu iki ülkenin üyelik süreçleri NATO tarihinde şu ana kadar görülmemiş bir hızda oldu. Finlandiya ve İsveç şu anda çok daha farklı bir konumdalar. ABD ve İngiltere bu ülkelere garanti verdi. Rusya tarafından Finlandiya veya İsveç’e herhangi bir saldırı olması halinde NATO’nun harekete geçmemesi düşünülemez. Her türlü garantiye sahipler. Ben elbette ki meclis onay süreçlerinin de artık tamamlanmasını istiyorum ama bu zamana kadar çok hızlı bir süreç işletildiğini de unutmayalım.”
Ukrayna’ya destekte birlik çağrısı
Stoltenberg, NATO üyesi ülkelerin parlamenterlerine “Ukrayna’ya destekte hepinizin birlik olmasını istiyorum.” ifadesini kullanarak, “NATO olarak, 2022’de Ukrayna’ya desteğimizi arttırarak devam ettirme kararı aldık. Madrid Zirvesi NATO için önemli bir geçiş dönemi oldu. Rusya’nın stratejik ortaklıktan çıkarılıp tehdit olarak tanımlandığı Yeni Stratejik Konsept kabul edildi ve Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliğine davet edildi.” diye konuştu.
NATO Genel Sekreteri, “(Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin, şubat ayında Ukrayna’yı işgalinde iki stratejik hata yaptı. Ukraynalıların değerini anlayamadı ve NATO’nun onu tam bir birlikle destekleyeceğini hesaba katmadı. Rusya şu anda oldukça fazla kayıp veriyor.” dedi.
Savaşın çok uzun süreceğinin farkında olduklarını ve NATO üyelerinden uzun süre daha Ukrayna’yı desteklemeye hazırlıklı olmalarını beklediklerini kaydeden Stoltenberg, “Bunun bedelini ödemeye hazırız. Bizler NATO ittifakı olarak maddi bir bedel ödüyoruz ama onlar kanlarıyla çok daha büyük bir bedel ödüyorlar. ” değerlendirmesinde bulundu.
“Dünya daha tehlikeli ve daha kırılgan oldu.” diyen Stoltenberg, NATO üyesi ülkelere “Enerji bağımlılığına karşı dikkatli olmak lazım. Çin son dönemlerde stratejik yerlerde kendi varlığını daha fazla hissettiriyor. Çin dikkat edilmesi gereken bir ülke.” ifadesini kullandı.
İspanya Başbakanı Sanchez’den Putin’e çağrı
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez de yaptığı konuşmada, “NATO için büyük bir geçiş döneminin içinde bulunuyoruz. Rusya Devlet Başkanı Putin tarafından teşvik edilen, güvenlik ve istikrarımızı tehdit eden bu meydan okuma karşısında NATO gerekliliğini, kararlılığını ve birlik içinde olduğunu gösterdi.” dedi.
Sanchez, “Putin’e buradan mesaj göndermek istiyorum. Ukrayna’yı rahat bırak. Ulusal egemenliğine dokunma, toprak bütünlüğünü koru. Biz NATO üyeleri olarak bunlar elde edilene kadar, hep birlikte mücadele edeceğiz.” şeklinde konuştu.
NATO-PA’dan Ukrayna Başbakan Yardımcısı Stefanishyna’ya ödül
Bu arada NATO Parlamenter Asamblesi, “Barış ve Güvenlik için Kadınlar” temalı ödülünü bu yıl Ukrayna’nın Avrupa ve Avrupa-Atlantik Bütünleşmesinden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Olha Stefanishyna’ya takdim etti.
Türkiye’den 17 milletvekili katıldı
NATO-PA’ya, ittifak üyesi 30 ülkeden 269 parlamenter ile 11 ortak delegasyondan ve 8 gözlemci parlamenter delegasyondan 100 kadar parlamenter katılırken, Türkiye’yi NATO Parlamenter Asamblesi Türk Grubu Başkanı Osman Aşkın Bak’ın yanı sıra AK Parti’den 7, CHP’den 4, HDP’den 2, MHP’den 2 ve İYİ Parti’den 1 milletvekili temsil etti.
Madrid’de üç gün süren toplantılarda, Rusya’ya karşı savaşta Ukrayna’ya destek öncelik oldu. Ayrıca Madrid’de 28-30 Haziran’da yapılan NATO Zirvesi’nde alınan Yeni Stratejik Konsept kararlarının uygulanması, NATO’nun savunma ve caydırıcılık çalışmaları, Rusya’nın tehditlerine cevap, siber güvenlik, iklim değişikliği sorununun güvenlik üzerindeki etkileri, Afganistan konuları da ele alındı.
Diğer yandan toplantılara katılan yabancı delegasyonların İstanbul’da İstiklal Caddesi’nde 6 kişinin hayatını kaybettiği ve 81 kişinin yaralandığı terör saldırısından dolayı başsağlığı dileklerini ilettiği öğrenildi.
CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer de NATO-PA Savunma ve Güvenlik Komisyonunda yönettiği bir oturumda yaptığı konuşmada, “Terörizmle mücadele hepimizin ortak sorumluluğudur. Tüm müttefiklerimize, ortaklarımıza ve dostlarımıza nerede olursa olsun kimden gelirse gelsin terörün her türlüsüne karşı ortak gücümüzü ve dayanışmamızı ortaya koyma çağrısında bulunuyorum.” ifadelerini kullandı.
Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliklerine destek
NATO-PA toplantılarında öne çıkan diğer konulardan biri de Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya üyelik süreçlerine destek mesajları oldu.
Finlandiya ve İsveç heyetlerinin de Türk milletvekilleriyle yaptıkları özel toplantılarda NATO üyeliklerine destek aradıkları öğrenildi.
Genel Kurulda, NATO-PA’nın gelecek iki yıl süreyle başkanlığına, tek aday olan Fransız Muhafazakar Partiden Joelle Garriaud Maylam getirildi.